Symptomen van de ziekte van Lyme

Wees alert op klachten na een tekenbeet

Door een tekenbeet kun je besmet raken met verschillende ziekteverwekkers, waarvan de bekendste de Borrelia burgdorferi s.l. bacterie is, die de ziekte van Lyme kan veroorzaken. Na een tekenbeet is het belangrijk dat je minimaal 6 maanden goed oplet of er klachten ontstaan die kunnen passen bij de ziekte van Lyme, waarover je hier alles kunt lezen.

Neem bij klachten die kunnen passen bij de ziekte van Lyme direct contact op met de huisarts of huisartsenpost, want door zo snel mogelijk te starten met antibiotica kun je het risico op verdere verspreiding van de bacterie door het lichaam, en daarmee een ernstig verloop van de ziekte en het risico op chronische klachten, flink verkleinen.

Het herkennen van symptomen van de ziekte van Lyme kan lastig zijn voor zowel arts als patiënt. Het is van groot belang zelf inzicht te verwerven in de mogelijke symptomen van deze ziekte, aangezien Lyme tests hun tekortkomingen hebben en daarom slechts dienen ter ondersteuning bij de diagnose.

Ook wanneer je je geen tekenbeet herinnert kan je de ziekte van Lyme of een andere tekenbeetziekte hebben opgelopen, want 30 tot 60% van de mensen merkt de tekenbeet niet op.

Bij een klein deel van de mensen lijkt de besmetting met de Borrelia bacterie zonder klachten te verlopen, een besmetting betekent dus niet per definitie dat je ook de ziekte van Lyme krijgt.

De symptomen in het kort

Bij de ziekte van Lyme kan een grote diversiteit aan symptomen ontstaan in verschillende orgaansystemen van het lichaam. Een vroegtijdige diagnose en behandeling zijn van groot belang, want dan verloopt de ziekte meestal met slechts milde symptomen en is een snel herstel mogelijk. Hieronder lees je de symptomen in het kort, maar klik hier voor de uitgebreide toelichting.

Een rode ring/vlek (EM)

Kenmerkend voor acute ziekte van Lyme is een uitbreidende rode vlek of ring op de huid. Deze huiduitslag wordt een Erythema Migrans (EM) genoemd en komt bij het merendeel van de mensen met de ziekte van Lyme voor. Het EM kan gepaard gaan met griep-achtige verschijnselen. De diagnose wordt bij een EM direct gesteld en antibioticabehandeling dient meteen te worden gestart.

Andere symptomen

Een EM treedt echter lang niet bij iedereen op. De ziekte kan zich uiten als griep-achtig met bijvoorbeeld hoofdpijn en nekpijn, maar dat hoeft niet. Als de ziekte onbehandeld blijft of nog onvoldoende behandeld is, kan de bacterie zich verder door het lichaam verspreiden (gedissemineerde infectie). Er kunnen dan veel verschillende symptomen ontstaan, zoals ontstekingen van de ogen, gewrichten, het hart en het zenuwstelsel. Als de Borrelia bacterie het zenuwstelsel heeft geïnfecteerd wordt dit neuroborreliose genoemd. In zéér uitzonderlijke gevallen kan de ziekte van Lyme dodelijk zijn.

Overzicht van symptomen

Onderstaande afbeelding toont de belangrijkste symptomen van de ziekte van Lyme.

Bijna alle symptomen van de ziekte van Lyme zijn niet specifiek; ze kunnen ook bij andere ziekten en aandoeningen voorkomen. Er kan één symptoom optreden of er kan sprake zijn van meerdere symptomen. Bij combinaties van symptomen wordt het gemakkelijker de ziekte te herkennen.

Er is overlap tussen vroege en late symptomen; vrijwel alle vroege symptomen kunnen een langdurig beloop hebben en de late symptomen kunnen ook al kort na de besmetting optreden.

Doneer voor de Tekendoos

Symptomenlijst ziekte van Lyme

Mogelijke symptomen bij de ziekte van Lyme worden hieronder in een lijst vermeld, maar deze lijst is niet uitputtend. Voor meer symptomen en uitleg over de symptomen, ga hier naar de toelichting.

Voor deze lijst zijn uitsluitend wetenschappelijke bronnen gebruikt waaronder de MSIDS en GSQ30 vragenlijsten.

De vermelde huidklachten zijn kenmerkend voor de ziekte van Lyme, maar treden lang niet bij iedereen op. De andere symptomen kunnen ook allemaal een andere oorzaak hebben dan de ziekte van Lyme.

Download hier de invulbare en te printen lijst van symptomen.

Huidklachten

• Uitbreidende rode vlek/ring, erythema migrans (EM)
• Meervoudige EM, meerdere rode vlekken/ringen
• Borrelia-lymfocytoom (blauwrode bobbel)
• Huidatrofie, acrodermatitis chronica atroficans (ACA)

Griep-achtige klachten

• Koorts, koortsig gevoel, temperatuurverhoging
• Zweten, koude rillingen, nachtelijke zweetaanvallen, opvliegers
• Opgezwollen lymfeklieren in hals, oksels of liezen
• Maagklachten, misselijkheid, braken
• Licht gevoel in het hoofd na opstaan
• Pijnlijke keel
• Hoesten

Pijn en vermoeidheid

• Hoofdpijnen (kan ook bij neurologische symptomen horen)
• Stijve nek, nekpijn, kraken van de nek
• Spierpijn
• Spierkrampen, restless legs
• Spierzwakte
• Gewrichtspijn, -zwelling
• Rugpijn, -stijfheid
• Buikpijn of pijn in de onderbuik
• Pijn aan de ribben of borstbeen
• Verspringende pijnen, dan weer hier dan weer daar
• (Ernstige) vermoeidheid
• Verstoorde slaap, te veel, te weinig, moeite met in- en doorslapen
• Niet uitgerust wakker worden
• Beroerd voelen na normale lichamelijk inspanning (ook wel PEM of Post-Exertionele Malaise genoemd)

Neurologische symptomen

• Schietende, stekende of brandende pijnen
• Uitstralende zenuwpijn, radiculaire pijn
• Tintelingen, verdoofde plekken
• Warme of koude sensaties in de ledematen
• Aangezichtsverlamming (zoals Bellse Parese)
• Aangezichtspijn
• Spiertrekkingen in het gezicht of elders
• Prikkelbare blaas of niet goed functioneren van de blaas
• Verandering in de darmfunctie, constipatie, diarree
• Toegenomen bewegingsziekte (reisziekte)
• Duizeligheid
• Slecht evenwicht, draaierigheid
• Orthostatische intolerantie (bij het staan een abnormale vermindering van bloedstroom naar de hersenen, daling van bloeddruk of stijging van hartslag)
• Verlies van zicht of delen van het gezichtsveld, dubbel zien, moeite met scherpstellen
• Oorsuizen (tinnitus), rinkelen, oorpijn of gehoorverlies
• Moeite met spreken, articuleren
• Moeite met schrijven
• Moeite met slikken, kwijlen
• Veranderingen in reuk en smaak
• Toevallen, epilepsie
• Tremors (trillingen en bevingen)
• Schokkende bewegingen, tandradfenomeen
• Moeite met lopen, abnormale gang
• Triggerfinger (vinger niet meer goed kunnen buigen en strekken)
• Verlammingen en uitvalsverschijnselen
• Spieratrofie

Meer info over neuroborreliose.

Neuropsychiatrische symptomen

• Overgevoeligheid voor licht en geluid
• Verwardheid
• Moeite met denken, vertraagd denken
• Moeite met concentreren en lezen
• Vergeetachtigheid, slecht kortetermijngeheugen
• Problemen met het verwerken van informatie
• Moeite met woorden vinden en op namen komen, of verkeerde woorden zeggen
• Desoriëntatie; verdwalen, naar verkeerde plaatsen gaan, dingen kwijtraken
• Stemmingswisselingen, prikkelbaar
• Depressie, verdrietig gevoel
• Angst, paniekaanvallen
• Psychotische klachten; hallucinaties, wanen of paranoia

Meer info over neuropsychiatrische symptomen.

Hartklachten

• Ontstekingen van het hart
• Hartkloppingen
• Hartritmestoornissen, trage hartslag, flauwvallen
• Pijn op de borst
• Eerder vastgestelde hartruis of mitralisklep-prolaps (hartaandoening)
• Kortademigheid en inspanningsintolerantie

Meer info over hartklachten.

Overige klachten

• Oogpijn, oogontstekingen (waaronder conjunctivitis)
• Intolerantie voor alcohol
• Onverklaarbaar gewichtsverlies of -toename
• Tandpijn
• Onverklaarbare haaruitval
• Pijn aan testikels, bekkenpijn
• Seksuele disfunctie, verlies van libido
• Onverklaarbare onregelmatige menstruatie
• Onverklaarbare melkuitvloed uit de borsten (bij vrouwen), pijn in de borst

Belangrijke kenmerken van het ziektebeeld

• De ziekte van Lyme ontwikkelt zich vaak traag: verschillende symptomen kunnen in de loop van weken tot maanden na een tekenbeet ontstaan, maar soms ook pas jaren erna.

• Het ziektebeeld kan herhaaldelijk veranderen doordat de bacterie in verschillende orgaansystemen van het lichaam tegelijkertijd of na elkaar, en afwisselend actief kan zijn.

• Symptomen kunnen sterk wisselen in aard en ernst, kunnen veranderen van plek in het lichaam (bijvoorbeeld dan weer hier pijn en dan weer daar pijn) en in hevigheid toe- en afnemen.

• Zowel de symptomen als het ziekteverloop kunnen per persoon sterk verschillen.

• Er kunnen periodes van weken tot jaren voorkomen met weinig tot geen symptomen, waarna symptomen terugkomen of nieuwe symptomen ontstaan.